ImplantyProtezyRozwiązania protetyczne

W jaki sposób poprawić komfort użytkowania dolnej protezy całkowitej?

Opis praktyczny leczenia implantoprotetycznego jako metody rekonstrukcji protetycznej z zastosowaniem protezy dolnej overdenture – wspartej na dwóch wszczepach. Prezentowana proteza wykonana została w sposób niekonwencjonalny z materiału spełniającego najwyższe wymagania biozgodności oraz o zwiększonym module sprężystości, podwyższającym odporność na złamanie. 

Dlaczego ponad 3/4 pacjentów ma problemy z akceptacją dolnej protezy całkowitej?

Protezy całkowite utrzymują się na tkankach podłoża podczas podstawowych funkcji żucia dzięki siłom przylegania, przyciągania i dokładnemu wentylowi brzeżnemu. Pomiędzy „twardą” protezą a podłożem kostnym znajduje się błona śluzowa jamy ustnej, która z czasem staje się cieńsza, mniej elastyczna i podatna. Dodatkowo obniżone wydzielanie gruczołów ślinowych pozbawiają tkanki miękkie naturalnego buforowego czynnika jakim jest ślina, a i niejednokrotnie przeszkadza przerośnięty, szczególnie u nasady język. Trudności w zaakceptowaniu protez mogą wynikać także z postępującego z wiekiem zaniku podłoża śluzówko – kostnego i osłabionej kontroli nerwowo – mięśniowej oraz z przyczyn ogólnoustrojowych, w tym przyczyn psychologicznych.

Uzyskanie nawet dobrego przyssania dolnej protezy nie zapewnia jej pełnej stabilności. Potrafi się przemieszczać od kilku do kilkunastu milimetrów powodując urazy błony śluzowej, dolegliwości bólowe zlokalizowane w różnych miejscach, kłopoty z artykulacją mowy i trudności w żuciu pokarmów.

Obserwuje się, że brak zadowolenia z użytkowania dolnej protezy jest ponad dwukrotnie częstszy niż z użytkowania protezy całkowitej w szczęce. Prawie 3/4 pacjentów skarży się na dyskomfort związany z noszeniem dolnej protezy całkowitej, a część osób nie korzysta z niej w ogóle ;( Warto podkreślić, że twarz ludzka jest przekaźnikiem różnych emocji, wrażeń i spełnia zasadnicze funkcje komunikacyjne. Z upływem lat uwidaczniają się na niej również dodatkowe braki uzębienia, niekontrolowane użytkowanie protez lub ich niewłaściwe przygotowanie.

Proteza typu overdenture (nakładowa)

Aby zapobiec niekorzystnym oddziaływaniom tradycyjnej protezy i poprawić użytkowy komfort istnieje możliwość implantoprotetycznego zaopatrzenia bezzębnej żuchwy za pomocą protezy ruchomej overdenture wspartej na (co najmniej) dwóch wszczepach. Wszczepy, zwane implantami to wprowadzone do kości elementy filarowe, które na wzór korzenia zęba stanowią bazę dla korony lub jak w tym przypadku implantoprotezy. Istnieje niezliczona ilość typów wszczepów dentystycznych. W praktyce oznacza to, że wybór odpowiedniego systemu implantacyjnego zależy od jego lokalizacji. Umiejscowienie uwarunkowane jest konkretną sytuacją anatomii wyrostka zębodołowego oraz rodzajem planowanej docelowej konstrukcji protetycznej.

Dwufazowy przebieg leczenia implantoprotetycznego

W pierwszym etapie wykonuje się badanie radiologiczne. Plan leczenia sporządza się w momencie pozytywnej oceny regeneracyjnych możliwości organizmu oraz wystarczającej jakości i gęstości tkanki kostnej w wymiarze pionowym i poziomym do wprowadzenia implantów. Następnie w znieczuleniu miejscowym, wprowadzane są wszczepy. Implantologia stomatologiczna jest dynamicznie rozwijającą się i uznaną metodą chirurgiczno – protetycznego zaopatrzenia pacjentów, gdzie ryzyko powikłań przy dzisiejszych technikach zabiegowych ograniczone jest do minimum.

Na czas gojenia, który wynosił ok. 3 miesiące (żuchwa), pacjentka użytkowała dotychczasową protezę.

Zdj. Obraz kliniczny wygojonych implantów ITI Straumann z założonymi łącznikami.

Integracja kostna wszczepów jest możliwa, dlatego że tytan wprowadzony do kości nie podlega typowym dla innych metali zjawiskom korozji, lecz na jego powierzchni wytwarza się warstwa tlenków tytanu, która charakteryzuje się wysokim stopniem biozgodności.

Docelowe protezy sporządziliśmy w drugiej fazie leczenia, w momencie całkowitego wygojenia tkanek miękkich oraz integracji wszczepów. Prezentowana proteza pozwoli sprostać oczekiwaniom zarówno w kwestii estetyki jak, i funkcjonalności protez całkowitych. Została wykonana z materiału w pełni biozgodnego, w której siłę utrzymania umożliwiają zastosowane w protezie precyzyjne zaczepy, pokrywające wszczepy.

Zdj. Widok laboratoryjny protezy wykonanej w sposób niekonwencjonalny z materiału w pełni kompatybilnego w ustach pacjenta, i tym samym spełniającego najwyższe wymogi certyfikacji medycznej.

Zdj. Widok protezy z elementami typu locator, które zapobiegają niezamierzonemu przesunięciu podczas czynności funkcjonalnych.

Zdj. Widok protezy z założonymi pierścieniami silikonowymi, które w razie zużycia można wymieniać.

Efekty zastosowania protezy overdenture 

Po zakończonym leczeniu pacjentka uzyskała zadowolenie z powierzchni zębów widocznych przy uśmiechu, z wyraźną poprawą układu ust w pozycji spoczynkowej. Protezy dolne w końcu są stabilne, z bardzo dobrym utrzymaniem, a klej do protez zębowych zbędny. Dodatkowo korzystny efekt fonetyczny zdecydowanie ułatwił szybką adaptację do nowych uzupełnień.

Zdj. Kliniczny widok z przodu z założonymi protezami.

Zdj. Widok uśmiechniętej pacjentki.

Zdj. Uwagę zwraca właściwy wygląd zębów, zachowane triady, podparcie warg i dobry efekt estetyczny.

Na zakończenie przytoczę piękny aforyzm pisarki Magdaleny Samozwaniec (1894-1972): 

Starość posiada te same apetyty co młodość, tylko nie te same zęby.

Jeśli nie można uniknąć ani zatrzymać procesu starzenia się, to należy spowolnić niekorzystne zmiany
i uczynić późny okres życia przyjemniejszym. Proteza nakładowa w żuchwie wydaje się zatem rozwiązaniem najbardziej stosownym, gdy zawodzą tradycyjne metody nie tylko dla osób starszych, ale i młodszych, którzy z różnych względów utracili własne zęby.

Opieka i zabiegi higieniczne

Właściwa opieka pozabiegowa jest integralną częścią procesu rehabilitacji implantoprotetycznej i w dużej mierze decyduje o jej powodzeniu. Zaleca się przestrzegania harmonogramu wizyt kontrolnych, nawet w przypadku niezauważenia niepokojących objawów. Opisana konstrukcja uzupełnienia protetycznego jest łatwa w zdejmowaniu i zakładaniu oraz utrzymaniu higieny (zalecenia znajdują się w Poradniku Dla Pacjenta). 

Daria Żugaj

Przedstawione leczenie prowadzone było pod nadzorem:

Implantolog: dr n. med. Łukasz Warmbier, specjalista chirurgii twarzowo-szczękowej,
Stomatologia Warmbier

Stomatolog: lek. stom. Aleksandra Grzegórzek, Art Dental

Protetyk: tech. dent. Artur Żugaj, Pracownia Protetyki Stomatologicznej ŻUGAJ

Bibliografia:

• S. Majewski, Współczesna protetyka stomatologiczna. Podstawy teoretyczne i praktyka lekarska, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2014 r.
• S. Majewski, Podstawy protetyki w praktyce lekarskiej i technice dentystycznej, Wydawnictwo Stomatologiczne SZS-W, Kraków 2000 r.
• R. Koczorowski, Geroprotetyka. Rekonstrukcje narządu żucia u osób starszych, Med Tour Press International, Otwock 2010 r.
• Implanty dentystyczne. Procedury laboratoryjne krok po kroku, P. Malara (red.), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010 r.

O nasDaria Żugaj